Hiện nay công trình bể phốt tự hoại 3 ngăn được sử dụng tương đối phổ biến do tuổi thọ cao, thời gian sử dụng lâu dài và hiệu suất xử lý chất thải ổn định. Việc hiểu rõ những thông tin về cấu tạo, nguyên lý hoạt động của loại bể phốt này sẽ giúp bạn chủ động trong quá trình thiết kế, vận hành cũng như xử lý các rủi ro khi xây dựng, lắp đặt. Hãy cùng Tấn Phát tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Nội dung bài viết
Sơ đồ cấu tạo bể phốt tự hoại 3 ngăn
Bể phốt tự hoại 3 ngăn hay còn gọi là bể phốt 3 ngăn, hầm cầu 3 ngăn có cấu tạo được thiết kế gồm 3 ngăn: ngăn chứa, ngăn lắng và ngăn lọc. Mỗi bộ phận lại có chức năng riêng biệt, cụ thể như sau:
- Ngăn chứa: là nơi chứa các chất thải được xả trực tiếp từ bồn cầu xuống như phân, giấy vệ sinh, nước tiểu… Ngăn chứa thường có diện tích khá lớn, chiếm ½ tổng diện tích bể tự hoại. Tuy nhiên bạn cũng có thể thiết kế diện tích ngăn chứa bằng với hai ngăn còn lại tùy theo nhu cầu sử dụng.
- Ngăn lọc: ngăn lọc có chức năng chính là lọc các chất thải lơ lửng sau khi đã được phân hủy ở ngăn chứa. Thông thường ngăn lọc sẽ chiếm một phần trong tổng thể tích toàn bể.
- Ngăn lắng: ngăn lắng được chia thành 2 phần, phần phía trên chứa nước thải đã được lọc để đưa ra ngoài, phần dưới chứa các chất thải không thể phân hủy như kim loại, tóc, các vật cứng,… Ngăn lắng cũng có diện tích chiếm một phần bể tự hoại, bằng với diện tích của ngăn lọc.
Hình ảnh sơ đồ cấu tạo của bể tự hoại 3 ngăn
Nguyên lý hoạt động của bể tự hoại 3 ngăn
Bể phốt tự hoại 3 ngăn có nguyên lý hoạt động tương đối đơn giản, cụ thể như sau:
Sau khi đi vệ sinh và xả nước, các chất thải (chất xơ, đạm, chất béo)… có trong nước tiểu, phân sẽ theo đường ống xuống ngăn chứa. Tại đây chúng sẽ được các vi sinh vật và nấm men trong bể chứa phân hủy thành bùn.
Khi quá trình phân hủy diễn ra xong các chất thải sẽ phân thành 3 dạng có khối lượng khác nhau và được đưa vào ngăn lọc:
- Phần bùn: có khối lượng lớn nhất, lắng xuống dưới đáy bể.
- Phần nước: phần nước sẽ nằm ngay phía trên của lớp bùn và được đưa ra ngoài thông qua các đường ống thoát nước của ngăn lọc.
- Phần không phân hủy: các loại chất thải không thể phân hủy như kim loại, tóc, nhựa,… sẽ nổi lên trên phần nước.
Những chất thải không thể phân hủy ở trên sẽ được đưa vào ngăn lắng và đọng lại phía dưới. Qua một thời gian chúng sẽ được đưa ra ngoài hoặc hóa thành khí nếu gặp điều kiện nhiệt độ thích hợp.
Các loại bể phốt 3 ngăn thông dụng
Hiện nay các loại bể phốt 3 ngăn thường được xây dựng bằng một số vật liệu như gạch, bê tông cốt thép đúc nguyên và chất liệu composite. Với mỗi loại bể phốt khác nhau sẽ có những yêu cầu kỹ thuật và quy trình xây dựng riêng. Tấn Phát xin chia sẻ đến bạn một số thông tin sau:
Xây bằng gạch
Gạch là vật liệu phổ biến nhất được sử dụng trong xây dựng bể phốt. Loại gạch nên được sử dụng là gạch M75 với cấp độ bền được đánh giá B5 cho công trình vững chắc nhất.
Bể phốt 3 ngăn xây bằng gạch yêu cầu có độ dày tối thiểu là 220mm. Các mạch vữa phải no dày và đều nhau, được miết kỹ để tránh việc hở mạch và hạn chế bể bị nứt sau một thời gian sử dụng.
Mặt trong và mặt ngoài của bể phải được trét vữa xi măng cát vàng M75 với độ dày 20mm trở lên, trong đó 10mm đầu có khía bay, 10mm ngoài được miết kỹ vữa khi trát. Tiếp đó phải thực hiện đánh màu xi măng nguyên chất để chống thấm.
Gạch là loại vật liệu được sử dụng nhiều trong xây dựng bể phốt
Xây bằng bê tông cốt thép đúc sẵn nguyên khối
Với loại bể phốt 3 ngăn này thì cần phải chọn loại bê tông cốt thép mác 200. Tại vị trí lắp đặt nắp bể, ống nối các ngăn và ống dẫn nước ra ngoài phải được giăng kín và thiết kế bằng cao su có thể chịu nhiệt, chịu lực, chịu sự ăn mòn của các loại hóa chất nhẹ để đảm bảo độ bền cho công trình.
Bể phốt 3 ngăn được xây dựng bằng bê tông cốt thép nguyên khối
Xây bằng chất liệu composite
Nếu gạch và bê tông cốt thép là các loại vật liệu xây dựng truyền thống thì composite lại là một phương pháp chế tạo mới. Loại bể phốt xây bằng chất liệu composite cũng có nguyên lý hoạt động như bể tự hoại 3 ngăn thông thường. Tuy nhiên chúng được sản xuất dạng module tại nhà máy và thi công lắp ráp trực tiếp tại công trình.
Bể phốt composite là một phương pháp mới trong xây dựng bể phốt tự hoại
Một số lưu ý khi xây dựng bể phốt tự hoại 3 ngăn
Để đảm bảo bể phốt tự hoại 3 ngăn được ổn định và đảm bảo chất lượng khi đưa vào sử dụng, vận hành thì quá trình thiết kế và xây dựng cần phải lưu ý một số điều sau đây:
- Thiết kế chiều rộng tối thiểu của bể phải là 0.7m, nếu bể có hình chữ nhật thì chiều dài và chiều rộng phải theo tỷ lệ 3:1.
- Ống dẫn nước liên kết giữa các ngăn trong bể chứa phải được đặt so le với nhau. Đồng thời nên lựa chọn loại ống dẫn chữ L với kích thước tối thiểu là 200x200mm.
- Nên sử dụng ống chữ T với đường kính nhỏ nhất là 100mm cho ống dẫn phân để hạn chế tình trạng chất thải không thoát xuống được gây nên sự tắc nghẽn.
- Bể phốt 3 ngăn nên được sử dụng với những hộ gia đình nhu cầu sử dụng lượng nước thải của gia đình trên 10m3/ngày.
- Quá trình xây dựng phải đảm bảo tiêu chuẩn, không được để bất kỳ một khe hở nào trong bể bởi có thể khiến nước ngầm ngấm vào trong bể khi sử dụng gây nứt vỡ công trình.
Bể phốt phải được xây dựng đúng quy trình và các tiêu chuẩn kỹ thuật
Công trình vệ sinh xử lý chất thải luôn là một phần không thể thiếu trong sinh hoạt của các hộ gia đình. Việc lựa chọn bể phốt tự hoại 3 ngăn là một giải pháp tiện lợi được nhiều người sử dụng.
